Stan zdrowotny stada krów mlecznych, a częstotliwość występowania Mastitis

Zastosowanie 4Q MAST pomocne w określeniu ilości komórek somatycznych.

W obecnych czasach przepisy weterynaryjne zgodne z obowiązującym prawem Unii Europejskiej nakładają na hodowcę bydła wiele wymagań dotyczących produkcji mleka , a także jego jakości.
Najpoważniejszym i najczęściej występującym problem jest Mastitis – zapalenie gruczołu mlekowego, a co się z tym wiąże podwyższona ilość komórek somatycznych w mleku. W związku z tym poprawnym stwierdzeniem jest , że komórki somatyczne są miernikiem zdrowotności zwierzęcia – krowy.

CO TO SĄ KOMÓRKI SOMATYCZNE ?

Pewna ilość komórek somatycznych występuje w krowim mleku fizjologicznie, przyjmuje się, że jest to do 100 tys. komórek w 1 ml. W takim przypadku są to komórki złuszczającego się nabłonka przewodów wyprowadzających gruczołu mlekowego. Z chwilą wniknięcia do gruczołu niepożądanej flory bakteryjnej (gronkowce, paciorkowce, E. coli ) dochodzi do powstania odczynu zapalnego i reakcji obronnej ze strony organizmu. W związku z obecnym stanem zapalnym w gruczole mlekowym zachodzi wiele zmian : ulega zahamowaniu synteza składników mleka , a nasila się ich rozpad. Zwiększa się przepuszczalność naczyń krwionośnych wymienia dla wielu składników krwi co powoduje, że z gruczołu mlekowego zamiast mleka wypływa surowicza lub ropna wydzielina. Dodatkowo dochodzi do spadku w mleku zawartości kazeiny, laktozy, wzrasta natomiast ilość białek serwatkowych – albumin, immunoglobulin, LKS, OLD. Stanom zapalnym gruczołu mlekowego towarzyszy także wzrost poziomu substancji aktywnych biologicznie w tym cytokin. Takie mleko jest mniej wartościowe i trudniejsze w przerobie.

Wypełnienie wymogów odnośnie zawartości Liczby Komórek Somatycznych w mleku sprawia hodowcom bydła, producentom mleka bardzo duże trudności. Należy bowiem zdać sobie sprawę z tego iż stany zapalne wymienia (wzrost LKS) nie zawsze występują w postaci klinicznej z objawami widocznymi dla oka nawet najbardziej troskliwego hodowcy, a to właśnie te – utajone , bezobjawowe zapalenia powodują największe straty w produkcji mleka. Problemem w zapaleniach podklinicznych jest fakt iż w 98 % przypadków jedynym symptomem świadczącym o toczącym się procesie zapalnym jest podwyższona Liczba Komórek Somatycznych. Należy też pamiętać, że krowy z podklinicznym Mastistis wykazują dużą zmienność dobową ilości komórek somatycznych. Zmiany te należy obserwować w sposób ciągły i dopiero po uzyskaniu odpowiednich danych przystąpić do praktycznego działania – leczenia. A o to może zadbać sam rolnik – hodowca.
Z punktu widzenia hodowcy bardzo istotny j3est fakt, że zapalenia podkliniczne wymienia występują aż u 97 % przypadków krów, stanowiąc bardzo duże zagrożenie dla krów zdrowych. Drobnoustroje powodujące mastistis przenoszą się bardzo szybko z zakażonych sztuk na zdrowe: poprzez kubki udojowe, ściereczki czy nawet ręce dojarza. Dlatego bardzo ważne jest jak najwcześniejsze wykrycie ukrytych stanów zapalnych i ich eliminacja, co zapobiegnie spadkowi wydajności mlecznej, a także niepotrzebnym wydatkom na leczenie bardzo zaawansowanych i opornych stanów zapalnych.
Dla hodowców istotnym problemem powinna być też zwiększona zachorowalność cieląt pochodzących od krów z mastitis. Siara tych krów-matek zawiera znacznie mniej elementów odżywczych, a przede wszystkim Immunoglobulin , które są odpowiedzialne za kształtowanie się odporności u młodego cielęcia. Niedobór immunoglobulin jest przyczyną niewystarczającego rozwojowi odporności i sprzyja zwiększonej ilości zachorowań cieląt ( zwiększone koszty chowu – leczenie ), a nawet upadkom. Cielęta , które otrzymywały niepełnowartościową siarę charakteryzują się mniejszymi przyrostami masy ciała. est to kolejny argument przemawiający za stała kontrolą stanów zapalnych wymienia.

Hodowco ZDROWE BYDŁO TO ZWIĘKSZONY PRZYCHÓD !

Obecnie są dostępne dla rolnika różne sposoby kontroli Liczby Komórek Somatycznych w mleku ( mastistis). Są to płyny dolewane do mleka, laboratoryjne metoda Fossomatic czy elektroniczny wykrywacz mastistis 4Q firmy Dramiński.
TOK terenowy odczyn komórkowy z wykorzystaniem płynów do diagnostyki mastistis jest metoda wygodna i szybka , ale bardzo niedokładną i jedynie orientacyjną, jakościową. Możemy ocenić czy jest stan zapalny czy nie ale nie wiemy w jakim stopniu, metoda ta nie jest jednak na tyle czuła by wykryć bardzo małe stany zapalne o charakterze podklinicznym.
Z kolei laboratoryjne metody badania ilości komórek somatycznych jak np. na aparacie Combifoss – metoda instrumentalna spektrofotometryczna, czy FOSSOMATIC 250/500 można wykonać tylko w specjalnie wyposażonych pracowniach ponieważ są to bardzo duże i kosztujące kilkaset zł aparaty Metody te są bardzo dokładne ponieważ podają faktyczną ilość komórek somatycznych. Każdy rolnik może wysłać próbki mleka do badania, ale w rutynowym badaniu i ciągłym monitoringu stada jest to bardzo nieopłacalne. Cena badania jednej próbki z jednego strzyku to ok. . 3,5 zł , w przeliczeniu na sztukę 14.0 zł. Dalej już łatwo można przeliczyć koszt badania w odniesieniu do całego stada.
Analizując dwie powyżej przedstawione metody można zaproponować skuteczną, wygodną metodę alternatywną mianowicie – wykrywanie stanów zapalnych wymienia przy użyciu ELEKTRONICZNEGO WYKRYWACZA MASTISTIS 4Q firmy DRAMIŃSKI.

DRAMIŃSKI 4QMAST określa zmiany oporności elektrycznej mleka w każdej ćwiartce wymienia. W wyniku rozwijającego się podklinicznego zapalenia wymienia w mleku dochodzi do wzrostu zawartości soli co powoduje spadek oporności elektrycznej mleka. Wyświetlany na monitorze Masta wynik to podana w jednostkach oporność mleka na podstawie, której oceniamy czy jest stan zapalny czy nie( nie jest to de facto LKS ). Używanie wykrywacza przed udojem pozwala na bardzo wczesne i trafne wykrycie mastistis. Zaleta tej metody jest możliwość używania nawet codziennie u wszystkich sztuk w stadzie. Wyniki można zapisać co umożliwia hodowcy wykrycie nawet najmniejszego stanu zapalnego, a następnie wdrożenie odpowiedniego działania terapeutycznego. Biorąc po uwagę szybkość rozprzestrzeniania się zapalenia wykrycie zmian oporności choćby w jednej ćwiartce wymienia daje sygnał hodowcy, do podjęcia terapii. Zaletą wykrywacza jest także jego niska cena.

HODOWCO ZDROWIE TWOICH KRÓW W TWOICH RĘKACH !